Nội tiết tố nữ là gì? Chức năng của nội tiết tố trong từng thời kỳ

Nội tiết tố nữ hay còn được gọi là estrogen là một hormone giới tính cần thiết để duy trì sức khỏe tình dục và sinh sản. Nồng độ nội tiết tố nữ tự nhiên dao động trong chu kỳ kinh nguyệt và giảm dần trong thời kỳ mãn kinh. Cùng DNA Hospital  tìm hiểu chi tiết về chủ đề nội tiết tố qua bài viết dưới đây!

Nội tiết tố nữ là gì?

Estrogen là một trong hai hormone giới tính thường liên quan đến nữ giới. Cùng với progesterone, estrogen đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe sinh sản. Nhờ nội tiết tố nữ, cơ thể có thể phát triển các đặc điểm sinh dục thứ cấp (như ngực, hông), điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, hỗ trợ thai kỳ và quá trình mãn kinh.

Estrogen cũng có vai trò quan trọng trong nhiều hệ thống khác của cơ thể. Vì lý do này, mặc dù nữ giới có lượng estrogen cao hơn, nhưng tất cả mọi người đều sản xuất hormone này.

Các loại nội tiết tố nữ

Nội tiết tố nữ đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết các chức năng sinh lý và sinh sản của phụ nữ. Dưới đây là các loại nội tiết tố nữ chính:

Estrogen

Estrogen là hormone chủ yếu chịu trách nhiệm cho sự phát triển và duy trì các đặc điểm sinh dục nữ, bao gồm sự phát triển của ngực và lớp niêm mạc tử cung. Estrogen còn giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, duy trì sức khỏe xương và ảnh hưởng đến tâm trạng.

Progesterone

Progesterone được sản sinh chủ yếu bởi buồng trứng sau khi rụng trứng. Hormone này giúp chuẩn bị lớp niêm mạc tử cung để trứng thụ tinh có thể bám vào và phát triển. Progesterone cũng giúp duy trì thai kỳ và điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt.

Testosterone

Mặc dù testosterone thường được coi là hormone nam, nhưng nó cũng có mặt ở nữ giới và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì ham muốn tình dục, sự phát triển cơ bắp và sức khỏe xương.

FSH (Follicle-Stimulating Hormone)

FSH được sản sinh bởi tuyến yên và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của trứng trong buồng trứng và kích thích sự sản sinh estrogen.

LH (Luteinizing Hormone)

LH cũng được sản sinh bởi tuyến yên và giúp kích thích sự rụng trứng, cũng như sản xuất progesterone sau khi rụng trứng.

Prolactin

Prolactin là hormone được sản sinh bởi tuyến yên và có vai trò quan trọng trong việc kích thích sản xuất sữa sau khi sinh. Hormone này còn ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và chức năng sinh sản.

Chức năng của nội tiết tố nữ

Tuổi dậy thì

Nồng độ nội tiết tố nữ tăng lên trong tuổi dậy thì. Sự gia tăng này dẫn đến sự phát triển các đặc điểm sinh dục thứ cấp như ngực và thay đổi hình dáng cơ thể.

Chu kỳ kinh nguyệt

Cùng với các hormone do não sản xuất (FSH và LH) và progesterone, estrogen đóng vai trò quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt. Những hormone này hoạt động cân bằng để duy trì chu kỳ kinh nguyệt đều đặn. Nội tiết tố nữ tham gia vào quá trình rụng trứng (khi buồng trứng giải phóng trứng) và làm dày niêm mạc tử cung (nội mạc tử cung) để chuẩn bị cho thai kỳ.

Thai kỳ và khả năng sinh sản

Nồng độ estrogen đạt đỉnh trong những ngày trước khi rụng trứng. Đây là thời điểm bạn có khả năng thụ thai cao nhất. Đồng thời, estrogen làm loãng dịch nhầy cổ tử cung, giúp tinh trùng dễ dàng bơi qua để gặp và thụ tinh với trứng. Những thay đổi do nội tiết tố nữ gây ra giúp tăng cơ hội mang thai nếu có quan hệ tình dục vào thời điểm này.

Mãn kinh

Nồng độ estrogen giảm trong giai đoạn tiền mãn kinh, khoảng thời gian ngay trước khi bước vào mãn kinh. Tiền mãn kinh có thể kéo dài vài năm trước khi chính thức bước vào giai đoạn mãn kinh. Mãn kinh được xác định khi bạn không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp. Điều này thường xảy ra vào khoảng 51 tuổi.

Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, nồng độ nội tiết tố nữ giảm và quá trình rụng trứng không còn diễn ra. Sự suy giảm nội tiết tố nữ có thể dẫn đến các triệu chứng như khô âm đạo, thay đổi tâm trạng, đổ mồ hôi ban đêm và bốc hỏa.

Trong thời kỳ mãn kinh, loại estrogen chính trong cơ thể thay đổi từ estradiol (E2) sang estrone (E1).

Cách duy trì estrogen ở trạng thái cân bằng

Bạn có thể áp dụng những thói quen tốt để giúp duy trì sức khỏe tổng thể và ổn định mức estrogen cũng như hỗ trợ nội tiết tố nữ. 

• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đủ và chất lượng mỗi đêm giúp cơ thể duy trì mức hormone ổn định để thực hiện các chức năng quan trọng.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể làm cơ thể sản xuất quá nhiều cortisol và adrenaline – hai hormone có thể gây mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng tiêu cực đến mức nội tiết tố nữ.
• Hạn chế uống rượu: Rượu có thể làm tăng mức estrogen trong cơ thể. Việc tiếp xúc với estrogen quá nhiều trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm ung thư.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Giảm thực phẩm chứa nhiều đường để tránh rối loạn nội tiết. Tăng cường chất xơ và chất béo lành mạnh (dầu ô liu, các loại hạt, hạt giống và cá) giúp cân bằng hormone hiệu quả.

Nội tiết tố nữ đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nhiều chức năng sinh lý và sinh sản của phụ nữ. Việc duy trì cân bằng nội tiết tố nữ là cần thiết để đảm bảo sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống.