Thoái hóa đa khớp là gì? Làm thế nào để chữa trị?

Thoái hóa đa khớp là tình trạng bệnh lý cơ xương khớp phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều khớp trong cơ thể và gây ra đau đớn, cứng khớp, và giảm khả năng vận động. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây! 

Thoái hóa đa khớp là gì?

Thoái hóa đa khớp là bệnh lý đặc trưng bởi sự suy giảm và hủy hoại dần lớp mô sụn – “lá chắn” bảo vệ đầu xương trong các khớp. Mô sụn, với đặc tính đàn hồi, đóng vai trò giảm ma sát và hỗ trợ các chuyển động mượt mà của khớp. Khi thoái hóa xảy ra, lớp sụn này trở nên mỏng đi, mất tính đàn hồi, và dễ bị tổn thương, dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng.

Hiện tượng thoái hóa thường xảy ra ở một hoặc nhiều khớp có tần suất hoạt động thường xuyên như khớp vai, cổ, khớp gối, khớp bàn chân, khớp cổ tay,… Trường hợp xảy ra ở 2 khớp trở lên được gọi là thoái hóa đa khớp, bệnh sẽ tiến triển dần theo thời gian và không thể điều trị dứt điểm.

Khi mô sụn bị hư hại, các đầu xương có thể va chạm trực tiếp, gây đau nhức, sưng tấy và cảm giác cứng khớp. Hậu quả nghiêm trọng hơn là sự hình thành các gai xương, hoặc tình trạng xương cọ xát vào nhau do mất đi lớp sụn bảo vệ. Điều này làm biến dạng khớp, khiến xương lệch khỏi vị trí ban đầu, gây đau đớn và cản trở các hoạt động thường ngày của người bệnh.

Triệu chứng thoái hóa đa khớp

Các triệu chứng của tình trạng sức khỏe này bao gồm:

• Đau khớp: Đau khớp là triệu chứng chính của thoái hóa đa khớp. Đau có thể xuất hiện dữ dội hoặc nhẹ nhàng, thường gia tăng sau khi thực hiện hoạt động vận động và giảm sau khi nghỉ ngơi. Đau có thể lan rộng từ khớp đến các vùng xung quanh.
• Cứng khớp: Các khớp bị ảnh hưởng có thể trở nên cứng và khó di chuyển, đặc biệt sau thời gian nghỉ ngơi hoặc buổi sáng sớm.
• Sưng và viêm: Khớp bị tổn thương có thể sưng và viêm, gây ra một cảm giác nóng, đỏ, và sưng tại vùng khớp.
• Tiếng kêu và cảm giác kẹt khớp: Một số người bệnh thoái hóa đa khớp có thể cảm nhận tiếng kêu trong khớp khi di chuyển. Cảm giác kẹt khớp, như bị vướng hoặc bị hạn chế trong quá trình di chuyển, cũng có thể xảy ra…

Biến chứng thoái hóa đa khớp thường gặp

Biến chứng bệnh có thể trải dài từ nhẹ đến nặng, bao gồm các tình trạng như:

• Biến dạng khớp: Theo thời gian, thoái hóa có thể dẫn đến biến dạng cấu trúc của khớp, chẳng hạn như sự phình to của khớp, hình thành các gai xương và sự biến dạng của bề mặt khớp.
• Hạn chế chức năng: Tình trạng gây ra sự hạn chế chức năng của khớp khiến khả năng di chuyển và linh hoạt của khớp bị giảm, từ đó làm hạn chế phạm vi cử động, các hoạt động như đi bộ, leo cầu thang và cử động khớp cũng theo đó mà trở nên khó khăn.
• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Bệnh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cơn đau sẽ hạn chế chức năng, kéo theo khả năng làm việc bị giảm có thể gây ra giảm hiệu suất và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, tạo ra tác động tiêu cực đến tâm lý và tinh thần.
• Khuyết tật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, thoái hóa đa khớp còn có thể  gây ra khuyết tật và hạn chế hoạt động vĩnh viễn của khớp, ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc và độc lập của người bệnh…

Nguyên nhân gây khớp bị thoái hóa nhiều vị trí

Có nhiều nguyên nhân khiến đa khớp bị thoái hóa, bao gồm:

Chấn thương

Các chấn thương gần khớp hoặc chấn thương lặp đi lặp lại có thể góp phần vào phát triển của thoái hóa đa khớp. Ví dụ, người thể thao chuyên nghiệp hoặc những người thường xuyên tham gia các hoạt động khiến khớp căng thẳng có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp hơn so với người bình thường.

Cân nặng

Béo phì hoặc thừa cân tạo ra áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng. Điều này dần mài mòn và tổn thương khớp, làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp.

Các bệnh lý khớp khác

Những người đã mắc các bệnh lý liên quan như viêm khớp, bệnh gout hoặc bệnh viêm khớp dạng thấp có nguy cơ cao mắc thoái hóa đa khớp. Viêm mạn tính hoặc tổn thương khớp kéo dài có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh.

Công việc và hoạt động hàng ngày

Các công việc đòi hỏi tải trọng cao lên khớp hoặc hoạt động vận động căng thẳng có thể tăng nguy cơ gặp phải tình trạng thoái hóa đa khớp.

Tuổi tác

Nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp tăng lên theo tuổi. Người cao tuổi, đặc biệt là từ 50 tuổi trở lên, có nguy cơ mắc bệnh hơn do quá trình tổn thương và mài mòn khớp theo thời gian.

Giới tính

Phụ nữ tiềm ẩn nguy cơ mắc thoái hóa đa khớp cao hơn so với nam giới, đặc biệt sau khi qua giai đoạn mãn kinh. Tuy nhiên, ở độ tuổi trẻ, nam giới có khả năng cao hơn bị ảnh hưởng bởi bệnh các yếu tố khác như chấn thương hoặc công việc căng thẳng.

Di truyền

Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong sự phát triển của thoái hóa đa khớp. Nếu có thành viên trong gia đình mắc tình trạng này trước đây, nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng sẽ tăng.

Phương pháp điều trị thoái hóa đa khớp hiệu quả

Một số phương pháp điều trị đa khớp thoái hóa phổ biến hiện nay có thể kể đến gồm:

Thuốc giảm đau và chống viêm

Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và naproxen có khả năng giảm đau và viêm trong khớp. Thuốc paracetamol cũng có thể được sử dụng để giảm đau. Đôi khi, các loại thuốc chống viêm không steroid sẽ được tiêm trực tiếp vào khớp để giảm đau và giảm viêm tại nơi tổn thương. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc để hạn chế tác dụng phụ không mong muốn xảy ra.

Vật lý trị liệu

Bạn có thể đến bác sĩ vật lý trị liệu để được thực hiện các phương pháp như xoa bóp, điện xung, siêu âm trị liệu, tập luyện chức năng để cải thiện sự linh hoạt và giảm đau.

Thiết bị hỗ trợ khớp

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ gợi ý sử dụng các phương pháp hỗ trợ như dùng gậy hoặc nạng để giảm tải trọng lên khớp khi di chuyển, từ đó giúp giảm đau và hạn chế sự tổn thương.

Phẫu thuật

Trong các trường hợp nghiêm trọng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, phẫu thuật có thể được xem xét. Các phương pháp phẫu thuật như phẫu thuật loại bỏ gai xương, phẫu thuật thay thế khớp.

Thay đổi lối sống lành mạnh

Duy trì lối sống lành mạnh là một phần quan trọng của điều trị thoái hóa đa khớp. Quá trình này bao gồm duy trì trọng lượng cơ thể ở mức lý tưởng hoặc giảm cân nếu cần thiết, tập thể dục thường xuyên để tăng sự linh hoạt và sức mạnh cơ bắp, tránh các hoạt động gây căng thẳng lớn cho khớp…

Huyết tương giàu tiểu cầu

Liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) có tiềm năng lớn trong y học tái tạo, đặc biệt là cho những người bị thoái hóa đa khớp. Đối với các bệnh lý cơ xương khớp, Liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) không chỉ làm giảm viêm, giảm đau hiệu quả mà còn thúc đẩy quá trình tái tạo mô.

Huyết tương giàu tiểu cầu là một sản phẩm từ máu của chính bệnh nhân, được xử lý để có nồng độ tiểu cầu cao hơn nhiều lần so với huyết tương thông thường. Tiểu cầu chứa nhiều yếu tố tăng trưởng quan trọng như PDGF, TGF-β, VEGF, giúp kích thích sự tăng sinh tế bào, hình thành mạch máu mới và giảm viêm. Khi huyết tương giàu tiểu cầu được đưa vào mô tổn thương sẽ cung cấp một lượng lớn các protein sinh học, giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục tự nhiên.

Ưu điểm của liệu pháp này có thể kể đến gồm:

• Quy trình đơn giản, ít xâm lấn, nhanh chóng.
• Sử dụng máu tự thân nên nguy cơ phản ứng miễn dịch thấp.
• Chi phí thấp.

Bằng việc hiểu rõ thoái hóa đa khớp là gì, bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa và điều trị kịp thời bệnh lý cơ xương khớp. Hãy chủ động khám sức khỏe định kỳ, kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng, tập luyện phù hợp và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để bảo vệ sức khỏe xương khớp của mình.