Mỡ máu cao hay cholesterol máu cao là tình trạng thường gặp, đặc biệt ở người cao tuổi. Đây là tình trạng trong máu có quá nhiều mỡ hoặc chất béo như cholesterol hay triglyceride. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng, đặc biệt là đột quỵ với nguy cơ tử vong cao. Để kiểm soát mỡ máu, có nhiều cách khác nhau bạn có thể thực hiện, trong đó việc duy trì chế độ ăn phù hợp, lành mạnh rất quan trọng. Vậy mỡ máu cao ăn gì, uống gì để giảm mỡ máu?
Trong bài viết này, Bệnh viện Quốc tế DNA sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin về chế độ ăn uống tốt cho người mỡ máu cao. Đồng thời, bài viết cũng sẽ chia sẻ với bạn một liệu pháp giúp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa mỡ máu cao hiệu quả đang được áp dụng ở nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới.
Chế độ ăn cho người mỡ máu cao
Chế độ ăn cân bằng, lành mạnh có vai trò quan trọng trong việc giảm mỡ máu. Dưới đây là các thực phẩm và đồ uống giúp giảm mỡ máu bạn có thể thêm vào thực đơn:
Mỡ máu cao ăn gì?
Yến mạch và các thực phẩm giàu chất xơ
Yến mạch chứa nhiều chất xơ hòa tan, một thành phần giúp giảm cholesterol “xấu” trong cơ thể bằng cách làm giảm sự hấp thụ cholesterol vào máu. Mỗi ngày, bạn cần cung cấp cho cơ thể từ 5 đến 10g chất xơ. Với 1 phần ăn sáng với yến mạch hoặc cám yến mạch, cơ thể bạn đã nhận được từ 3 – 4g chất xơ. Nếu bạn ăn thêm trái cây, chẳng hạn như chuối, việt quất, mâm xôi… lượng chất xơ bạn nhận được sẽ nhiều hơn.
Bên cạnh yến mạch, chất xơ hòa tan cũng có nhiều trong đậu thận, cải Brussels, táo và lê. Do đó, đây là các loại rau củ và các loại trái cây giúp giảm mỡ hiệu quả nên có trong thực đơn.
Cá và các thực phẩm giàu axit béo omega-3
Cá béo có hàm lượng axit béo omega-3 cao, có thể làm giảm triglyceride — một loại chất béo có trong máu. Các axit này cũng có thể giúp hạ huyết áp và nguy cơ hình thành cục máu đông. Ở những người đã từng bị nhồi máu cơ tim, axit béo omega-3 có thể làm giảm nguy cơ tử vong đột ngột.
Axit béo omega-3 không ảnh hưởng đến lượng cholesterol “xấu” nhưng có thể giúp hạ triglyceride và tăng cholesterol tốt trong cơ thể. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo người mỡ máu cao nên ăn ít nhất hai khẩu phần cá mỗi tuần. Khi ăn cá, bạn nên luộc, hấp, kho lạt, hạn chế chiên, xào. Một số loại cá có hàm lượng axit béo omega-3 cao là cá thu, cá hồi, cá ngừ, cá trích…
Ngoài cá, bạn cũng nên thêm vào chế độ các loại thực phẩm giàu axit béo omega-3 khác như quả óc chó, hạt lanh và dầu cải. Trong một số trường hợp, bạn cũng có thể bổ sung qua dầu cá nhưng cần hỏi thêm ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Hạnh nhân và các loại quả hạch
Hạnh nhân và các loại hạt quả hạch có thể cải thiện tình trạng mỡ máu. Các nghiên cứu đã chỉ ra quả óc chó có chứa hàm lượng béo omega-3 cao, có thể giúp bảo vệ tim và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim. Một điều cần lưu ý là tất cả các loại quả hạch đều có hàm lượng calo cao, vì vậy bạn chỉ cần thêm một lượng nhỏ vào các món ăn khi chế biến hoặc dùng trong bữa phụ là đã đủ.
Mỡ máu cao ăn gì : Nên ăn bơ
Quả bơ là nguồn cung cấp các axit béo không bão hòa đơn (MUFA) tốt cho sức khỏe. Nghiên cứu cho thấy chất xơ từ quả bơ có thể cải thiện mức cholesterol tốt và giảm lượng cholesterol xấu. Thêm hai khẩu phần bơ mỗi tuần vào chế độ ăn còn được chứng minh là có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Bạn có thể ăn bơ trong bữa phụ hoặc dùng quả bơ để chế biến các món ăn như salad, ăn với sandwich…
Dầu ô liu
Mỡ máu cao nên ăn gì? Dầu oliu cũng là thực phẩm tốt cho người mỡ máu cao bạn có thể cân nhắc. Nghiên cứu cho thấy, dầu oliu có thể giúp giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim cho người mỡ máu cao. Bạn có thể dùng dầu oliu để chế biến các món chiên, xào hoặc dùng trong nước sốt để ướp thịt, làm salad…
Mỡ máu cao nên uống gì?
Trà xanh
Trà xanh chứa catechin và các hợp chất chống oxy hóa giúp giảm cholesterol xấu và tổng lượng cholesterol trong cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy, những người uống nhiều trà xanh có mức cholesterol xấu thấp hơn. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng có cho thấy trà xanh mang đến nhiều lợi ích trong việc điều hòa huyết áp.
Nước ép cà chua
Cà chua rất giàu hợp chất lycopene, một thành phần giúp giảm cholesterol xấu trong cơ thể, qua đó cải thiện chỉ số mỡ. Nghiên cứu cho thấy việc chế biến cà chua thành nước ép sẽ làm tăng hàm lượng lycopene. Nước ép cà chua cũng rất giàu chất xơ giúp giảm cholesterol và niacin.
Các món sinh tố từ các loại quả mọng
Nhiều loại quả mọng rất giàu chất chống oxy hóa và chất xơ, đặc biệt là anthocyanin, một chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp cải thiện mức cholesterol trong máu. Một số quả mọng bạn có thể thử là: Dâu tây, Việt quất, Mâm xôi
Để làm sinh tố, bạn có thể chuẩn bị khoảng 80g một trong 3 loại quả kể trên. Rửa sạch và sơ chế cẩn thận, sau đó đem xay nhuyễn cùng nửa cốc sữa ít béo hoặc sữa chua và nửa cốc nước lọc.
Ca cao
Ca cao có chứa chất chống oxy hóa flavanol, một thành phần có thể cải thiện mức cholesterol trong cơ thể. Theo một nghiên cứu năm 2022, các sản phẩm từ ca cao, chẳng hạn như socola, các loại thức uống có thể làm giảm lượng cholesterol xấu và tổng lượng cholesterol trong cơ thể. Tuy nhiên, thức uống ca cao đóng gói dễ bị thêm đường, muối, chất béo bão hòa. Do đó, khi lựa chọn, bạn nên xem kỹ thành phần và chỉ nên chọn các sản phẩm có chứa ca cao nguyên chất.
Sữa thực vật
Nhiều loại sữa từ thực vật, chẳng hạn như sữa đậu nành, sữa yến mạch … sẽ có chứa các thành phần có thể giúp giảm hoặc kiểm soát mức cholesterol. Ngoài ra, để gia tăng hiệu quả, bạn cũng có thể dùng sữa thực vật kết hợp với các loại trái cây giúp giảm mỡ máu như xoài, mận, nho, chuối… để tạo nên các món sinh tố thơm ngon, tốt cho sức khỏe.
Lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho người mỡ máu cao
Khi bị chẩn đoán mỡ máu cao, bạn cũng sẽ cần hạn chế một số món nhất định, chẳng hạn như:
- Các món có chứa nhiều chất béo bão hòa như thịt đỏ, các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ như thức ăn nhanh, gà rán, khoai tây chiên…, thực phẩm chế biến như hog dog, thịt xông khói… vì chất béo bão hòa là loại chất béo không tốt, có thể làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể.
- Tránh ăn quá mặn. Bạn nên cố gắng hạn chế lượng muối “nạp” vào cơ thể trong các bữa ăn. Mỗi ngày, bạn không nên ăn quá 2,3g muối (khoảng 1 thìa cà phê muối). Lượng muối này đã bao gồm lượng muối trong các món ăn, trong nước chấm và trong các thực phẩm đóng gói. Hạn chế muối sẽ không làm giảm cholesterol nhưng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
- Hạn chế thức uống chứa cồn như bia, rượu. Cồn có thể làm tăng thêm calo, có thể dẫn đến tăng cân. Thừa cân có thể làm tăng mức cholesterol xấu và làm giảm mức tốt. Quá nhiều cồn được nạp vào cơ thể cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim vì có thể làm tăng huyết áp và mức triglyceride. Tốt nhất là không nên uống rượu nhưng nếu uống thì không uống quá 2 ly mỗi ngày nếu bạn là nam và không uống quá 1 ly mỗi ngày nếu bạn là nữ
Bên cạnh những lưu ý về ăn uống, bạn cũng nên duy trì vận động đều đặn, đồng thời bỏ thuốc lá nếu có. Ngoài ra, hiện nhiều quốc gia trên thế giới cũng có các liệu pháp tiên tiến giúp loại bỏ mỡ máu hiệu quả mà bạn có thể tham khảo, điển hình là liệu pháp lọc máu công nghệ cao. Đây là phương pháp sử dụng máy lọc chuyên dụng, công nghệ cao, hoạt động theo cơ chế phân tách huyết tương, tế bào máu và các chất gây bệnh dưới 2 bộ siêu lọc đặc biệt để loại bỏ những thành phần độc hại ra khỏi máu. Phương pháp này đặc biệt hữu ích với người có mỡ trong máu cao, người bệnh tiểu đường, tim mạch, người béo phì, suy thận, máu nhiễm mỡ, người hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu…
Tại Việt Nam, nếu bạn muốn tìm hiểu về phương pháp lọc máu công nghệ cao thì có thể liên hệ Bệnh viện Quốc tế DNA. Khi đến thăm khám và tư vấn tại Bệnh viện, bạn sẽ được các bác sĩ giải đáp tận tình các thắc mắc. Đồng thời, các bác sĩ cũng sẽ tiến hành thăm khám và cho bạn thực hiện các xét nghiệm để hiểu rõ tình trạng bạn đang gặp phải cũng như đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất dựa trên kết quả chẩn đoán.
Mỡ máu cao là tình trạng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nếu không điều trị. Việc thay đổi lối sống, đặc biệt là chế độ ăn có thể giúp giảm mỡ máu. Người được chẩn đoán mỡ máu cao nên ăn các món tốt cho sức khỏe như yến mạch, rau củ, trái cây, cá, nước ép cà chua, sinh tố quả mọng… Ngoài ra, nếu đang tìm kiếm các phương pháp giảm mỡ máu hiệu quả thì bạn có thể tham khảo thêm về liệu pháp lọc máu công nghệ cao tại Bệnh viện Quốc tế DNA.
