Hạt vi nhựa đang ngày càng trở thành một vấn đề nhức nhối đối với sức khỏe con người và môi trường. Mặc dù có kích thước siêu nhỏ nhưng hạt vi nhựa lại có khả năng tồn tại lâu dài trong tự nhiên, xâm nhập vào cơ thể con người thông qua nước, không khí và thực phẩm hàng ngày. Vậy hạt vi nhựa là gì và nguy cơ tiềm ẩn của chúng đối với sức khỏe con người ra sao?
Trong bài viết này, Bệnh viện Quốc tế DNA sẽ cung cấp cho bạn những thông tin để giúp bạn hiểu rõ hơn về hạt vi nhựa, nguồn gốc, tác hại của chúng đối với sức khỏe con người, cũng như những giải pháp loại bỏ chúng khỏi cơ thể.
Hạt vi nhựa là gì? Hạt vi nhựa tồn tại ở đâu?
Hạt vi nhựa (microplastic) là những mảnh nhựa và hạt nhựa nhỏ có thể được hình thành từ các sản phẩm nhựa lớn bị phân hủy hoặc được sản xuất trực tiếp như hạt nhựa dùng trong mỹ phẩm, làm sạch, hoặc các sản phẩm tiêu dùng khác.
Những hạt này có thể tồn tại ở nhiều dạng, bao gồm mảnh vụn nhựa, các hạt nhỏ, hoặc các sợi nhựa. Kích thước hạt vi nhựa siêu nhỏ, đường kính thường nhỏ hơn 5mm (milimet). Chúng được gọi là nanoplastic khi đường kính nhỏ hơn 1μm (micromet). Trên thực tế, kích thước của chúng có thể dao động từ vài micromet đến vài milimet.
Hạt vi nhựa có thể phát sinh từ sự phân hủy của các vật liệu nhựa lớn, ví dụ như chai nhựa, túi nhựa, hoặc các sản phẩm tiêu dùng khác khi bị tác động bởi ánh sáng mặt trời, sóng biển, nhiệt độ và các yếu tố môi trường khác. Một số hạt vi nhựa siêu nhỏ cũng được sản xuất để thêm vào các sản phẩm công nghiệp như mỹ phẩm, chất tẩy rửa, hoặc dược phẩm.
Sản xuất công nghiệp như ngành dệt tổng hợp, ngành sản xuất bông, ngành sản xuất nhựa cũng thải ra một lượng lớn vi nhựa. Người ta phát hiện ra rằng mỗi ngày có khoảng 65 triệu hạt vi nhựa được thải vào nước sau khi được xử lý bởi nhà máy xử lý nước thải.
Hạt vi nhựa là gì và tồn tại ở đâu? Hạt vi nhựa tồn tại ở khắp mọi nơi trong môi trường sống của chúng ta. Chúng có thể được tìm thấy trong đại dương, sông hồ, không khí và cả trong các sản phẩm tiêu dùng như mỹ phẩm hay chất tẩy rửa.
Theo các nghiên cứu, hạt vi nhựa đã được phát hiện trong thức ăn, nước uống và thậm chí trong không khí mà chúng ta hít thở hàng ngày. Con người có khả năng tiếp xúc với chúng thông qua việc ăn uống (đường tiêu hóa), hít phải (phổi) và lắng đọng trên da.
Tác hại của hạt vi nhựa đối với sức khỏe
Hạt vi nhựa đã trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng đối với sức khỏe con người. Các nghiên cứu gần đây cho thấy hạt vi nhựa có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe, trong đó nguy cơ ung thư là một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất. Vậy, tác hại cụ thể của hạt vi nhựa là gì?
Xâm nhập và tích tụ trong cơ thể
Không có gì ngạc nhiên khi hạt vi nhựa được phát hiện trong khắp cơ thể con người, bao gồm cả máu, nước bọt, gan, thận và nhau thai. Các nhà khoa học đang tìm hiểu cách chúng xâm nhập vào các cơ quan và mô khác từ phổi và đường tiêu hóa. Trong đó, các hạt vi nhựa nhỏ hơn 1 micromet khiến các nhà nghiên cứu lo lắng nhất vì chúng có thể xâm nhập vào tế bào, thậm chí là nhân tế bào.
Tăng nguy cơ ung thư
Các nghiên cứu cho thấy hạt vi nhựa có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Khi các hạt nhựa nhỏ xâm nhập vào các tế bào và mô, chúng có thể gây ra phản ứng viêm kéo dài.
Hơn thế nữa, các nghiên cứu về nuôi cấy tế bào, động vật hoang dã biển và mô hình động vật đã chỉ ra rằng vi nhựa có thể gây ra tổn thương do stress oxy hóa, tổn thương ADN và làm thay đổi hoạt động của gen. Những điều này đều làm tăng nguy cơ phát triển của các bệnh ung thư.
Gây ô nhiễm môi trường sống
Các đặc tính vật lý của vi nhựa là một trong những nguồn nguy cơ tiềm ẩn. Một số sinh vật biển dường như ăn nhiều vi nhựa hơn và ít chất dinh dưỡng hơn. Điều này có thể ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn của chúng.
Đối với con người, các nhà nghiên cứu chỉ ra các bệnh do ô nhiễm không khí dạng hạt có chứa vi nhựa và do tiếp xúc với bụi nhựa tại nơi làm việc.
Gây rối loạn chức năng các cơ quan
Các mối đe dọa khác phát sinh từ các hóa chất có trong và trên các hạt vi nhựa, bao gồm các thành phần nhựa – chẳng hạn như BPA, phthalate và kim loại nặng – được cho là có thể gây rối loạn hệ thần kinh, hệ sinh sản và các hệ thống cơ quan khác trong cơ thể con người.
Nhiều nghiên cứu cho thấy hạt vi nhựa có thể gây ra tình trạng viêm, chết tế bào, ảnh hưởng đến phổi và gan, những thay đổi trong hệ vi sinh đường ruột và sự thay đổi trong quá trình chuyển hóa lipid và hormone.
Tăng mức độ nghiêm trọng của các chất độc hại khác
Nhiều bằng chứng cũng cho thấy vi nhựa làm tăng mức độ nghiêm trọng của các chất độc hại khác, chẳng hạn như cadmium, đã được chứng minh ở chuột và ruồi giấm. Những nghiên cứu khác đang chứng minh cho việc vi nhựa có thể mang vi khuẩn kháng kháng sinh và các mầm bệnh khác trên bề mặt của chúng vào cơ thể con người.
Làm sao để loại bỏ hạt vi nhựa?
Hiểu rõ hạt vi nhựa là gì, bạn sẽ biết rằng chúng gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe con người, đặc biệt là làm tăng nguy cơ ung thư. Vì vậy, việc tìm cách loại bỏ chúng đang trở thành một vấn đề cấp bách.
Một trong những giải pháp quan trọng là giảm việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường như túi vải, chai thủy tinh, hoặc các sản phẩm có thể tái chế được.
Ngoài ra, chế độ ăn uống lành mạnh và bảo vệ nguồn nước sạch cũng là một cách để giảm thiểu sự xâm nhập của hạt vi nhựa vào cơ thể. Cung cấp cho cơ thể các chất chống oxy hóa và các dưỡng chất thiết yếu giúp tăng cường sức khỏe và giảm thiểu tác động của các chất độc hại từ môi trường.
Cuối cùng, một trong những phương pháp được nghiên cứu và áp dụng gần đây là lọc máu để loại bỏ các hạt vi nhựa ra khỏi cơ thể. Lọc máu là một phương pháp y tế sử dụng máy móc hiện đại để loại bỏ các chất độc tố trong máu, mỡ máu xấu, kim loại nặng, độc tố và vi nhựa. Từ đó, giúp thanh lọc cơ thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến sự tích tụ của các chất độc hại, bao gồm cả vi nhựa.
Không chỉ phù hợp với những ai muốn looại bỏ hạt vi nhựa trong máu, liệu pháp Lọc máu công nghệ cao cũng được khuyến nghị cho những người có mỡ máu cao, thường xuyên sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, mắc bệnh béo phì, tim mạch, hoặc những ai bị suy giảm hệ miễn dịch…. Đây là một bước tiến quan trọng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Tại Bệnh viện Quốc tế DNA, dịch vụ lọc máu công nghệ cao đang được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ và chuyên gia giàu kinh nghiệm. Quá trình lọc máu công nghệ cao tại Bệnh viện Quốc tế DNA được thực hiện dưới sự giám sát của đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Bác sĩ sẽ thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đưa ra phác đồ phù hợp cho từng tình trạng cụ thể của từng khách hàng.
Với các trang thiết bị hiện đại và quy trình an toàn, Bệnh viện Quốc tế DNA cam kết mang đến những dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao, giúp loại bỏ hạt vi nhựa và bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Hi vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề: “Hạt vi nhựa là gì?” cũng như những tác hại mà loại hạt này gây ra cho sức khỏe con người và cách loại bỏ chúng để bảo vệ sức khỏe về lâu dài. Hãy thăm khám sức khỏe định kỳ và thực hiện điều trị theo chỉ định của bác sĩ nếu cần.
- What are microplastics? Oceanservice.noaa.gov/facts/microplastics.html.
- Potential Health Impact of Microplastics: A Review of Environmental Distribution, Human Exposure, and Toxic Effects. Pubs.acs.org/doi/10.1021/envhealth.3c00052.
- Microplastics Everywhere. Magazine.hms.harvard.edu/articles/microplastics-everywhere#:.
