Bệnh lý cột sống là một nhóm bệnh liên quan đến cột sống rất thường gặp ở những người vận động nhiều, vận động sai tư thế, nhất là đối tượng lớn tuổi. Bao gồm một số bệnh phổ biến như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa,… Những kiến thức liên quan về bệnh lý cột sống sẽ giúp bạn định hướng đúng đắn khi thăm khám và điều trị.

Cấu tạo và chức năng của cột sống

Cột sống được xem như trụ cột chính của cơ thể, gồm 33-35 đốt sống chồng lên nhau, được ngăn cách bởi đĩa đệm.

Cột sống chia làm nhiều đoạn: đoạn cổ (gồm 7 đốt), đoạn ngực (gồm 12 đốt), đoạn thắt lưng (gồm 5 đốt), đoạn cùng (gồm 5 đốt), đoạn cụt (gồm 4-6 đốt cuối cùng dính vô nhau). Mỗi đoạn sẽ có chiều cong và cấu tạo riêng phù hợp với chức năng của chúng.

Cột sống giúp định hình cơ thể, chống đỡ trọng lực, kết nối các xương khác với nhau, giúp con người di chuyển linh hoạt và xoay sở một cách linh hoạt. Bên cạnh đó, cột sống còn giúp hỗ trợ bảo vệ tủy sống, một cơ quan quan trọng của hệ thần kinh trung ương. Ngoài ra, hình dạng của cột sống hơi giống chữ S kết hợp cùng hoạt động của các đĩa đệm giúp hỗ trợ phân tán lực tác động lên cơ thể.

Có thể thấy cột sống tham gia vào rất nhiều hoạt động thường ngày. Bệnh lý cột sống là những nhóm bệnh và tình trạng ảnh hưởng đến cột sống, bao gồm thoát vị đĩa đệm, viêm cột sống dính khớp, thoái hóa cột sống, cong vẹo cột sống, loãng xương, gai cột sống,…

Lý do mà người bệnh thường đi thăm khám nhiều nhất liên quan về bệnh cột sống là đau lưng. Đau lưng tại cột sống thường xuất phát từ xương, đĩa đệm, dây chằng quanh cột sống, tủy sống và rễ, dây thần kinh, cơ dọc lưng. Khi bị tổn thương, những cơ quan sẽ có những dấu hiệu riêng biệt. Tìm hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp định hướng điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Những nguyên nhân gây ra các bệnh lý thường gặp ở cột sống

Do tình trạng căng giãn và quá tải

Nguyên nhân gây ra các bệnh lý thường gặp ở cột sống gây ra đau lưng thường là do sự căng giãn quá mức hoặc chấn thương ở những bộ phận, cụ thể là: Do căng cơ hay dây chằng, chấn thương cột sống do té ngã, chấn thương, co thắt những cơ cạnh cột sống.

Khi người bệnh gắng sức nâng đỡ vật nặng không đúng cách, tập thể dục quá mức, khiến các bộ phận gồng cứng để chịu lực, giãn ra đột ngột sau đó gây tình trạng đau nhức.

Do tư thế và động tác sai trong một thời gian dài

Những tư thế xấu hay một chuỗi động tác nặng nhọc thường xuyên có thể gây ra tình trạng đau lưng trên cột sống, cụ thế:

– Xoắn cột sống quá mức khi tập luyện
– Ngồi khom lưng, bắt chéo hai chân khi ngồi thường xuyên
– Thường xuyên phải đứng hay ngồi trong một thời gian dài
– Nằm nệm cứng, gối cổ quá cao khi ngủ
– Căng cổ liên tục về phía trước khi lái xe hoặc sử dụng máy tính
– Mang cặp, túi, balo quá nặng lệch một bên

Do bất thường về cấu trúc

Một số tình trạng dị dạng kéo dài hay những tổn thương về mặt cấu trúc cấp tính có thể làm thay đổi các hoạt động của cột sống gây tình trạng đau lưng:

– Vỡ đĩa đệm: Các đĩa đệm nằm giữa những đốt sống giúp đốt sống hoạt động linh hoạt với khả năng vặn xoắn. Khi các đĩa đệm bị vỡ sẽ tạo ra áp lực lớn lên rễ thần kinh gây đau lưng. Nguyên nhân gây vỡ địa đệm thường do chấn thương đột ngột, quá trình lão hóa làm đĩa đệm yếu đi và dễ bị tổn thương.

– Viêm khớp: Viêm khớp có thể gây ra các vấn đề ở khớp hông, lưng dưới và một số vị trí khác. Một vài trường hợp khối viêm làm hẹp không gian viêm tủy sống, gây ra hội chứng hẹp ống sống.

– Thoát vị đĩa đệm cột sống: Theo thời gian, các đĩa đệm giữa các đốt sống mất đi độ đàn hồi và nước, làm giảm khả năng chống đỡ và dễ bị thoát vị. Hoặc do vận động mạnh, các chấn thương cũng gây ra thoát vị đĩa đệm. Khi đĩa đệm bị lệch sẽ chèn ép vào tủy sống, dây thần kinh ở đoạn cột sống vùng thắt lưng bị ảnh hưởng sẽ gây ra cơn đau thần kinh tọa.

– Thoái hóa cột sống: Thoái hóa cột sống thắt lưng có thể dẫn đến đau thần kinh tọa khi chúng tiến triển nặng. Khi các gai xương hình thành sẽ làm hẹp ống sống, chèn ép vào dây thần kinh tọa gây ra các cơn đau, tê buốt lan xuống mông, bắp chân, cổ chân.

Một số bệnh lý cột sống thường gặp

Một số bệnh lý cột sống thường gặp bao gồm:

Thoát vị đĩa đệm

Xảy ra khi một phần của đĩa đệm bị thoát ra khỏi vị trí bình thường và gây áp lực lên các dây thần kinh xung quanh.Triệu chứng thường gặp là đau lưng, đau lan xuống chân (đau thần kinh tọa), tê bì, yếu cơ.

Thoái hóa cột sống

Là quá trình thoái hóa của các khớp và đĩa đệm trong cột sống do lão hóa. Triệu chứng thường gặp của thoái hóa cột sống là đau lưng, cứng khớp vào buổi sáng, giảm phạm vi vận động.

Gai cột sống

Là sự hình thành các gai xương trên đốt sống do viêm và thoái hóa. Triệu chứng thường gặp là đau lưng, đau khi di chuyển, tê hoặc yếu ở chân.

Viêm cột sống dính khớp

Là một bệnh lý viêm mãn tính ảnh hưởng đến cột sống và khớp xương. Triệu chứng thường gặp là đau và cứng khớp ở lưng dưới, đau lan lên lưng trên và cổ, giảm phạm vi vận động.

Vẹo cột sống

Là tình trạng cột sống bị cong sang một bên bất thường. Triệu chứng là lệch vai, xương sườn nổi bật hơn một bên, đau lưng, mệt mỏi.

Hẹp ống sống

Xảy ra khi ống sống bị hẹp lại, gây áp lực lên tủy sống và dây thần kinh. Triệu chứng thường gặp là đau lưng, đau lan xuống chân, tê bì, yếu cơ.

Chứng bệnh rễ thần kinh cổ

Là sự kích thích hoặc nén rễ thần kinh ở vùng cổ. Triệu chứng thường gặp là đau cổ, đau lan xuống cánh tay, tê bì và yếu cơ ở cánh tay.

Đau lưng dưới mãn tính

Là tình trạng đau lưng dưới kéo dài hơn 3 tháng. Triệu chứng là đau lưng liên tục hoặc từng cơn, đau lan xuống chân, cảm giác cứng khớp.

Viêm khớp dạng thấp

Là bệnh tự miễn dịch gây viêm khớp, có thể ảnh hưởng đến cột sống. Triệu chứng thường gặp là đau khớp, sưng và cứng khớp, mệt mỏi.

Một số phương pháp chẩn đoán bệnh lý cột sống

Khám lâm sàng:

Hỏi tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, thời gian xuất hiện, mức độ nghiêm trọng, và các yếu tố làm giảm hoặc tăng triệu chứng.

Khám thực thể: Bao gồm kiểm tra tư thế, phạm vi vận động, và sức mạnh cơ bắp. Bác sĩ cũng có thể thực hiện các bài kiểm tra để xác định vị trí đau và các dấu hiệu thần kinh bất thường.

Chụp X-quang

Giúp xác định các vấn đề như thoái hóa đốt sống, vẹo cột sống, hoặc gai cột sống.

Chụp cộng hưởng từ (MRI):

Là phương pháp không xâm lấn, sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô mềm.

Thường được sử dụng để chẩn đoán thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, viêm khớp, và các tổn thương thần kinh.

Chụp cắt lớp vi tính (CT scan):

Sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết của cột sống và cấu trúc xung quanh (Thường được sử dụng khi cần chi tiết hơn so với X-quang nhưng không thể thực hiện MRI).

Đo điện cơ

Điện cơ (EMG): Đo hoạt động điện của cơ bắp khi nghỉ ngơi và khi co cơ.

Cách phòng ngừa và điều trị bệnh lý thần kinh cột sống

Việc duy trì một lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, và chăm sóc sức khỏe tổng thể có thể giúp phòng ngừa và quản lý các bệnh lý cột sống. Điều trị các bệnh lý cột sống thường bao gồm sử dụng thuốc giảm đau, vật lý trị liệu, trong một số trường hợp nhiều người còn tìm đến cách là phẫu thuật.

Tuy nhiên, với sự tiến bộ của ngành Y học hiện đại, ngày nay việc điều trị các bệnh lý thần kinh cột sống có thể mang đến những hiệu quả vượt trội, an toàn cho sức khỏe, phục hồi xương khớp chắc khỏe từ bên trong, ngăn ngừa tiến triển đến những biến chứng nghiêm trọng và không cần phải không phẫu thuật. Nổi bật trong ngành Y học tái tạo, liệu pháp tế bào gốc mở ra cơ hội cho các bệnh nhân bị thần kinh cột sống trở lại với cuộc sống thường ngày, phục hồi khả năng vận động, xua tan những cơn đau nhờ cơ chế thông minh của tế bào gốc. Khi đi vào cơ thể, những tế bào gốc sẽ tập trung di chuyển đến vị trí khớp bị tổn thương để thay thế, tái tạo, tăng khả năng phục hồi sửa chữa mô, từ đó sẽ phục hồi khả năng vận động cho bệnh nhân.

Bên cạnh liệu pháp tế bào gốc, Bệnh viện Quốc tế DNA còn ứng dụng các liệu pháp y học hiện đại khác như liệu pháp Ozone tăng cường lưu thông máu, giảm nhức mỏi do tắc máu, hỗ trợ giảm đau mãn tính, công nghệ Pain Block khóa cơn đau mãn tính,…. Tùy vào tình trạng sức khỏe của mỗi người mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ cá nhân hóa phù hợp, giúp cải thiện cơn đau hiệu quả nhất.  

Với thế mạnh sở hữu hệ thống trang thiết bị hiện đại, đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm cùng các liệu pháp y học điều trị cơ xương khớp hiện đại sẽ giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi cơn đau do bệnh lý thần kinh cột sống gây ra.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, vui lòng liên hệ 1900 2840 để được hỗ trợ sớm nhất.