Lối sống thờ ơ với sức khỏe bản thân báo động ung thư đại trực tràng đang chực chờ rình rập

Được xếp vào danh sách những căn bệnh ung thư nguy hiểm thường gặp, ung thư đại trực tràng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm với nguy cơ tử vong cao nếu không chữa trị kịp thời. Theo thống kê của Tổ chức ung thư toàn cầu Globocan 2020, số ca mắc mới của ung thư đại trực tràng tại Việt Nam hơn 15.000 ca, chiếm 8,6%, trong đó số ca tử vong là 8.524 ca (chiếm tỷ lệ 6,9%). 

Tuy nhiên nếu phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ chữa khỏi lên đến 90%. Trang bị kiến thức về bệnh, hiểu rõ về bệnh là việc cần thiết giúp mỗi chúng ta có thể phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả ngay khi các triệu chứng chưa hình thành. Trong tập tiếp theo của chương trình “Trò chuyện cùng bác sĩ”, Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường tại Bệnh viện Quốc tế DNA sẽ chia sẻ và giải đáp thắc mắc xoay quanh chủ đề: “Lối sống “thờ ơ” với sức khỏe bản thân, báo động ung thư đại trực tràng đang chực chờ rình rập”. 

1. Trò chuyện cùng bác sĩ 

Để hiểu rõ hơn về căn bệnh Ung thư đại trực tràng, bác sĩ có thể cho biết Ung thư đại trực tràng là gì không ạ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Ung thư đại trực tràng là bệnh lý ung thư xảy ra ở đoạn đại tràng và trực tràng. Đoạn đại tràng là đoạn ruột già dài , đoạn trực tràng là đoạn ruột già tiếp nối ống hậu môn. 

Ung thư đại trực tràng là căn bệnh ung thư thường gặp ở cả nam giới và nữ giới, có tỷ lệ tử vong cao xếp thứ 4 trên thế giới và thứ 5 tại Việt Nam. Mỗi năm nước ta có gần 16.000 ca mắc mới, trong đó tỷ lệ tử vong chiếm đến 50%. Trong thành đại trực tràng có nhiều lớp, các ung thư thường hình thành ở lớp niêm mạc (là lớp lót ở bên trong thành đại tràng), và được hình thành phần lớn chủ yếu ở các polyp trực tràng hoặc đại tràng, từ đó hình thành các bướu, các u ác tính theo mạch máu hoặc hạch bạch huyết xâm lấn hệ thống bạch huyết hoặc các cơ quan khác.  

Nguyên nhân nào dẫn đến căn bệnh Ung thư Đại trực tràng? Bác sĩ có thể chia sẻ cho quý vị khán giả biết được không ạ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Nguyên nhân dẫn đến ung thư đại trực tràng phần lớn là do di truyền, có sự biến đổi gen hay còn gọi là hội chứng đa polyp, hoặc do bệnh lý gây ra ung thư đại trực tràng không có polyp như hội chứng lynch. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như do viêm đại tràng mãn, viêm đại tràng mãn tính, viêm loét đại tràng, hay do thói quen ăn uống (ăn nhiều thịt đỏ, nhiều muối, ít chất xơ), lối sống ít vận động, thừa cân béo phì, hút thuốc lá nhiều.

Dấu hiệu lâm sàng khi mắc Ung thư đại trực tràng là gì thưa Bác sĩ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường: 

Bệnh ung thư đại trực tràng trong giai đoạn sớm hầu như các triệu chứng đều rất mờ nhạt, khó phát hiện. Một số dấu hiệu thoáng qua khi bị ung thư đại trực tràng như chán ăn, sụt cân nhưng thường rất khó phát hiện vì dấu hiệu này dễ nhầm lẫn với một số bệnh thông thường. Nếu có dấu hiệu rõ ràng thường bệnh đã tiến triển nặng, lúc này có thể xuất hiện cơn đau bụng, đi cầu ra máu tươi hoặc máu nâu sẫm, bị thay đổi thói quen đại tiện, rối loạn tiêu hóa, đau từng cơn,… Vì thế để phòng ngừa ung thư đại trực tràng bạn nên có kế hoạch đi tầm soát sức khỏe định kỳ, là những người có người thân trong gia đình từng bị polyp đại trực tràng. 

Bệnh lý ung thư đại trực tràng thường gặp ở độ tuổi từ 50 trở lên. Vì thế, hằng năm cần có chế độ thăm khám đại trực tràng, nội soi đại trực tràng để tầm soát, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường nếu có, từ đó có biện pháp chữa trị kịp thời. 

Với những dấu hiệu khá mơ hồ của bệnh ung thư đại trực tràng, đặc biệt là trong giai đoạn sớm, hiện nay có những phương pháp chẩn đoán nào để phát hiện Ung thư đại trực tràng vậy thưa Bác sĩ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường: 

Khi cơ thể có những thay đổi hay triệu chứng liên quan đến đường tiêu hóa, cụ thể là đại trực tràng, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám. Tại đây, bác sĩ sẽ tiến hành tầm soát tất cả các vấn đề liên quan đến ung thư đại trực tràng, xét nghiệm máu, siêu âm, chụp X-quang, đặc biệt là nội soi đại trực tràng. Khi nội soi đại trực tràng, nếu phát hiện các tổn thương như polyp thì có thể can thiệp cắt bỏ để điều trị sớm các mầm mống nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng sau này. Khi phát hiện các khối u, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết để xác định xem đây có phải là ung thư đại trực tràng hay không. Ngoài ra còn có thể tầm soát các marker ung thư như CA, tầm soát các đột biến gen, các hội chứng đa polyp, không polyp để tiên đoán, dự báo trước cho bệnh nhân về nguy cơ bị ung thư đại trực tràng trong tương lai. 

Ngày nay, các cơ sở y tế uy tín tại thành phố Hồ Chí Minh hầu như đều có trang thiết bị tầm soát hiện đại. Đặc biệt tại Bệnh viện Quốc tế DNA, chúng tôi trang bị các thiết bị cận lâm sàng, máy móc tầm soát hiện đại như máy CT, MRI, phương tiện chẩn đoán như nội soi gây mê,… giúp chẩn đoán, phát hiện sớm bệnh ung thư đại trực tràng, từ đó có biện pháp chữa trị kịp thời và hiệu quả. 

Đối với bệnh ung thư đại trực tràng thì có những phương pháp điều trị nào thưa Bác sĩ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường: 

Tùy vào mỗi giai đoạn mà ung thư đại trực tràng sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau. Tuy nhiên phương pháp điều trị phẫu thuật là phương pháp chủ đạo đối với ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm. Ở giai đoạn trễ, vấn đề phẫu thuật vẫn được đặt ra nhưng chỉ phẫu thuật tạm thời, dẫn lưu, nối thông hoặc làm hậu môn nhân tạo dẫn lưu ra.  

Tùy vào tình trạng bệnh của mỗi người mà sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ cân nhắc có thể kết hợp hóa trị bổ trợ hay không, hoặc các giai đoạn tiến xa, bác sĩ sẽ lên các phác đồ hóa trị, xạ trị kèm theo, có hướng điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Ngày nay, điều trị ung thư đại trực tràng còn có liệu pháp nhắm trúng đích, có thể dùng thuốc uống hoặc miễn dịch liệu pháp. 

Vậy ung thư đại trực tràng gây ra những biến chứng gì thưa Bác sĩ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường: 

Nếu không phát hiện và điều trị ung thư đại trực tràng từ sớm thì sẽ xảy ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xuất huyết đường tiêu hóa, thủng ruột, dẫn đến nhiễm trùng, thậm chí là tử vong. 

Với những biến chứng nguy hiểm như vậy thì chúng ta cần có những biện pháp phòng ngừa từ sớm ung thư đại trực tràng như thế nào thưa bác sĩ? 

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường: 

Bệnh ung thư đại trực tràng có tỷ lệ mắc phải ở cả nam và nữ từ 50 tuổi trở đi rất cao. Do đó, chúng ta nên chủ động tầm soát bệnh từ sớm định kỳ ít một năm một lần, nội soi đại trực tràng, máu ẩn trong phân để phát hiện sớm bệnh lý ung thư đại trực tràng. Những người đang gặp tình trạng đa polyp đại tràng cần phải nội soi kiểm tra, cắt bỏ polyp đó. Những người có người thân trong gia đình bị polyp đại tràng cần theo dõi, chú ý sức khỏe kĩ hơn khi cảm nhận được những triệu chứng hoặc những thay đổi ở bản thân mình. 

Bác sĩ ơi, có những người không may mắc Ung thư đại trực tràng họ cảm thấy lo sợ và mang trong người gánh nặng tâm lý. Bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên, động viên họ để những bệnh nhân này có một trạng thái thoải mái, tiếp thêm động lực giúp họ vượt qua bệnh tật để chiến thắng ung thư được không thưa Bác sĩ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường: 

Ung thư đại trực tràng là bệnh lý ung thư có tiên lượng tốt hơn những bệnh ung thư đường tiêu hóa khác như ung thư thực quản, dạ dày, ung thư tụy. Đặc biệt ung thư đại đại trực tràng phát hiện trong giai đoạn sớm có thể chữa khỏi trên 90%. Chính vì thế nếu thấy mình nằm trong đối tượng nguy cơ thì nên thăm khám, tầm soát định kỳ để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

2. Giải đáp thắc mắc 

Câu 1 – Cô Thương (Long An)

Tôi nghe nói, ăn nhiều thịt đỏ ví dụ như thịt bò thì sẽ dễ bị Ung thư đại trực tràng thì có đúng không? Và ăn liều lượng như thế nào để không bị Ung thư mà vẫn tốt cho sức khỏe?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Một chế độ ăn khoa học không có nghĩa là không ăn thịt đỏ, nhưng chỉ nên ăn một lượng vừa phải và trong chế độ ăn cần kết hợp với các loại rau củ, hoa quả, các thực phẩm chứa chất xơ khác để giúp đường tiêu hóa hoạt động tốt hơn. 

Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều thịt đỏ, nhiều dầu mỡ sẽ có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn so với những người có chế độ ăn uống bình thường. 

Câu 2 – Cô Lan (TPHCM) 

Tôi năm nay đã 54 tuổi đã đi khám ở bệnh viện, tôi đã nội soi và cắt polyp, cho hỏi như vậy thì tôi đã hết bệnh hoàn toàn hay chưa, hay là còn có nguy cơ bị Ung thư đại trực tràng?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Trường hợp chị Lan đã nội soi và cắt polyp thì yếu tố nguy cơ đó đã hết. Tuy nhiên nếu mình thuộc cơ địa hoặc có yếu tố di truyền đa polyp thì tốt mỗi năm vẫn nên thăm khám hoặc nội soi kiểm tra để đảm bảo sức khỏe tốt cho chính mình.

Câu 3: Chú Trung (Đồng Nai)

Tôi muốn tầm soát Ung thư đại trực tràng thì đến bệnh viện tuyến nào sẽ cho kết quả chuẩn xác ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Ngày nay các cơ sở y tế ở huyện hoặc tỉnh hầu như cũng đã trang bị các thiết bị như máy nội soi, ống mềm có cả gây mê và không gây mê đều có thể tầm soát được ung thư đại trực tràng. Bên cạnh đó cũng có thể xét nghiệm các marker về ung thư đại trực tràng cũng như máu ẩn trong phân, giúp phát hiện sớm ung thư đại trực tràng. Vì thế chú Trung có thể đến địa chỉ y tế uy tín tại Đồng Nai để tầm soát. Tốt hơn nếu sắp xếp được thời gian, chú Trung có thể đến các bệnh viện tại Hồ Chí Minh, nơi có cả luôn các máy móc hiện đại như máy CT, MRI, nội soi gây mê, làm các đột biến gen như Bệnh viện Quốc tế DNA để xem xét các yếu tố nguy cơ của mình, nếu không may bị ung thư đại trực tràng thì cũng có các phương tiện để chẩn đoán, xác định giai đoạn của bệnh.

Câu 4: Anh Minh (Hà Giang)

Bà tôi 69 tuổi, dạo gần đây thỉnh thoảng có đi ngoài ra máu, được biết là bị bệnh trĩ, hay nứt hậu môn thì vẫn đi ngoài ra máu. Dựa vào đâu để phân biệt được đi ngoài ra máu do các bệnh khác hay là do Ung thư đại trực tràng?.

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Tình trạng đi ngoài ra máu thông thường cũng rất khó phân biệt được đâu là do bệnh trĩ, nứt hậu môn hay ung thư đại trực tràng nếu không được xác định bằng nội soi đại trực tràng. Tuy nhiên, chúng ta có thể dựa vào một số tính chất của máu để phân biệt, chẳng hạn như sau khi đi cầu xong, máu chảy nhỏ giọt thì chúng ta có thể nghĩ rằng đó là do bị trĩ hoặc nứt hậu môn. Nhưng nếu phân đó có lẫn máu thì bạn cũng nên cảnh giác vì đây cũng có thể là ung thư đại trực tràng. Bên cạnh đó, ung thư đại trực tràng có thể có các triệu chứng phải kể đến như phân nhỏ, phân vàng không theo khuôn, điều này gây ra do khối u chèn ép trong đường tiêu hóa, khi đi tiêu có hình dạng phân dẹt, phân nhỏ. Nếu có tổn thương u chảy máu thường sẽ lẫn theo phân. Để xác định được chắc chắn tình trạng đang gặp phải thì tốt anh nên đưa bà mình đến địa chỉ y tế uy tín nội soi đại trực tràng anh nhé. 

Câu 5: Anh Vũ (Cần Thơ)

Làm thế nào để ngăn chặn sự tái lại của bệnh Ung thư đại trực tràng và có nên sử dụng thực phẩm chức năng kèm theo không thưa Bác sĩ?

Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường:

Lời khuyên cho anh Vũ là anh nên đi tái khám, tầm soát theo lịch cụ thể định dựa vào thời điểm phát hiện ra bệnh ung thư đại trực tràng. Thông thường sau khi anh phẫu thuật, bác sĩ sẽ xác định giai đoạn bệnh và có những chương trình điều trị bổ trợ hay không bổ trợ, và lên lịch tái khám định kỳ mỗi 3 tháng, 6 tháng hoặc 1 năm. Việc tái khám định kỳ giúp anh phát hiện ra bệnh có quay trở lại không, tái phát không. Còn thực phẩm chức năng chỉ là thực phẩm bổ trợ, không có nghiên cứu nào về khả năng điều trị bệnh và tránh tái phát ung thư đại trực tràng.

Ung thư đại trực tràng là căn bệnh gây tử vong đứng hàng thứ 4 trên thế giới. Nhưng có một điều đáng mừng là nếu chúng ta phát hiện và điều trị kịp thời thì tỷ lệ khỏi bệnh lên đến 90%. Quan tâm sức khỏe từ sớm, chủ động tìm kiếm phương pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả sẽ là lá chắn giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe hiệu quả trước cánh cửa bệnh tật. Với những chia sẻ trên đây của Ths.BS CKII Nguyễn Đức Trường, hi vọng mỗi người đã hiểu rõ hơn phần nào về căn bệnh ung thư đại trực tràng, cũng như trang bị cho mình những phương pháp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả. 

Để có những giải pháp phát hiện bệnh tật và phòng bệnh từ sớm, vui lòng gọi đến hotline 1900 2840 để được tư vấn sớm .