Bạn đã thực sự hiểu đường ruột của chính mình chưa

Sức khỏe đường ruột là gì?

Có khoảng từ 300 đến 500 loài vi khuẩn sống trong đường tiêu hóa của bất kỳ ai trong chúng ta. Phần lớn các loài vi khuẩn này đều lành mạnh và tốt cho sức khỏe tổng thể của con người. Những vi khuẩn này trong đường ruột giúp cơ thể bạn phân hủy thức ăn, chống lại các mầm bệnh có hại và, bạn có thể không ngờ đến, chúng thậm chí có thể ảnh hưởng đến tâm trạng hiện tại của bạn.

Hệ các vi khuẩn này bắt đầu cư trú trong ruột của một người trước cả khi chúng được sinh ra. Trẻ sơ sinh được nhận một số lợi khuẩn từ sữa mẹ. Hệ sinh thái vi khuẩn đường ruột liên tục thay đổi trong suốt cuộc đời của mỗi người. Số lượng và sự đa dạng của vi khuẩn có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố, bao gồm cả chế độ ăn uống và môi trường.

Những bệnh nhân ăn nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật thường có hệ vi sinh vật đường ruột đa dạng hơn. Điều thú vị là một nghiên cứu cho thấy các cặp song sinh chỉ giống nhau khoảng một phần ba số chủng vi khuẩn đường ruột, con số này chỉ nhiều hơn một chút so với hai người không cùng huyết thống. Điều này có nghĩa là hệ vi khuẩn đường ruột mỗi người không liên quan lắm đến gen mà liên quan đến thứ họ ăn và cách họ sinh hoạt. Các vi sinh vật đường ruột là vô cùng đáo đối với mỗi cá nhân và di truyền đóng một vai trò cực kỳ nhỏ trong việc tạo nên sự đa dạng của đường ruột.

Cộng đồng nghiên cứu chỉ mới bắt đầu tìm hiểu sức khỏe đường ruột và cách nó đóng một vai trò quan trọng trong các hệ thống khác nhau trong cơ thể. Hiểu rõ hơn về sức khỏe đường ruột sẽ mang lại cho cộng đồng y tế khả năng điều trị các tình trạng và bệnh tật khác nhau. Các nhà nghiên cứu tin rằng khi sức khỏe đường ruột của bệnh nhân tốt thì bệnh nhân sẽ ít bị viêm hơn và hệ thống miễn dịch mạnh hơn.

Sự dồi dào và sự đa dạng vi khuẩn đường ruột

Có hai thuật ngữ quan trọng khi thảo luận về sức khỏe đường ruột, sự dồi dào và sự đa dạng. Hai thuật ngữ này khác nhau. Sự dồi dào của hệ vi khuẩn đường ruột là tổng số vi khuẩn có trong ruột. Sự đa dạng của hệ vi khuẩn đường ruột là số lượng các loài vi khuẩn có trong ruột.

Cả sự dồi dào và sự đa dạng của hệ vi khuẩn đường ruột đều quan trọng đối với sức khỏe đường ruột tổng thể. Trong đó cần có sự dồi dào là dễ hiểu. Nếu không có đủ vi khuẩn trong ruột để thực hiện các chức năng cần thiết, thì đường ruột không đảm bảo được chức năng tối thiểu là tiêu hóa thức ăn. Thông thường, cơ thể nào cũng có tương đối đủ sự dồi dào này. Ngược lại, để có được sự đa dạng thì phức tạp hơn.

Tại sao sự đa dạng của vi khuẩn đường ruột lại quan trọng?

Có một số lý do tại sao chúng ta nên quan tâm đến sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột. Sự đa dạng trong đường ruột đóng một phần trong việc cơ thể chúng ta phân hủy thức ăn một cách hiệu quả . Một số vi khuẩn đường ruột định có thể phân hủy một số loại thực phẩm định. Nếu không có đúng vi khuẩn trong ruột, cơ thể sẽ không thể phân hủy thức ăn và hấp thụ các chất dinh dưỡng, cũng như thuốc khi cần. Ngoài ra, có một số vi khuẩn có chức năng đặc biệt hơn, như vi khuẩn tạo ra Propionate (một phân tử giúp cơ thể kiểm soát lượng đường trong máu) khi cơ thể tiêu hóa chất xơ.

Một nghiên cứu năm 2015 từ Đại học Gothenburg cho thấy những bệnh nhân có đa dạng hệ vi sinh vật đường ruột có đáp ứng với những thay đổi chế độ ăn uống để cải thiện việc kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn những bệnh nhân có hệ vi sinh vật đường ruột kém đa dạng.

Sự đa dạng của vi khuẩn đường ruột ảnh hưởng tới 70% đến 80% hệ miễn dịch

Sự đa dạng của vi khuẩn đường ruột cũng đóng một phần rất lớn trong hệ thống miễn dịch. Nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng khoảng 70% đến 80% hệ thống miễn dịch nằm trong ruột, có nghĩa là hệ miễn dịch của bạn tiếp xúc thường xuyên với hệ vi sinh vật đường ruột của bạn. Khi có nhiều sự đa dạng hơn trong hệ vi sinh vật, hệ thống miễn dịch sẽ tiếp xúc với sự đa dạng hơn. Điều này dẫn đến một hệ miễn dịch tổng thể mạnh hơn. Một số nhà nghiên cứu tin rằng hệ miễn dịch học hỏi từ tất cả các chủng vi khuẩn khác nhau, do đó, sự đa dạng hơn có nghĩa là hệ miễn dịch của bạn trở nên quen thuộc với nhiều chủng vi khuẩn hơn. Vi khuẩn trong ruột cũng có thể đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ chống lại nhiễm trùng đường ruột.

Vì sao hệ vi khuẩn đường ruột mất tính đa dạng?

Sự suy giảm tính đa dạng của đường ruột mà cộng đồng y tế đã thấy một phần là do thuốc kháng sinh. Một nghiên cứu cho thấy rằng một đợt kháng sinh làm giảm sự đa dạng của đường ruột ít 30% và con số thực tế có thể cao hơn nhiều. Thuốc kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn lành mạnh lẫn vi khuẩn có hại. Thuốc kháng sinh ngày càng được kê đơn nhiều hơn và rất có thể vi khuẩn lành mạnh sẽ tiếp tục bị tiêu diệt, điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự đa dạng và sức khỏe đường ruột của bệnh nhân.

Hóa trị, xạ trị ảnh hưởng hệ vi khuẩn đường ruột hơn nhiều so với kháng sinh. Một nghiên cứu cho thấy bệnh nhân ung thư sau khi được hóa trị và cấy ghép giải pháp , nếu họ mất đi sự đa dạng của vi khuẩn trong ruột thì có nhiều khả năng tử vong hơn.

Sự kém đa dạng vi khuẩn đường ruột cũng liên quan đến một số bệnh mãn tính, bao gồm:

• Kháng Insulin
• Bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2
•  Viêm loét đại tràng
• Bệnh Crohn
• Viêm khắp cơ thể

Ngoài ra, sức khỏe đường ruột kém có thể ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sức khỏe đường ruột có thể góp phần vào sự phát triển của chứng lo âu và trầm cảm.

Sức khỏe đường ruột và trầm cảm

Các nhà nghiên cứu gần đây đã bắt đầu hiểu được đường ruột đóng vai trò như thế nào đối với mọi thứ, bao gồm cả tâm trạng của bệnh nhân đến sự tỉnh táo. Ruột thực sự có thể là một “bộ não thứ hai” và giao tiếp trực tiếp với não. ‘Bộ não thứ hai’ này được gọi là hệ thống thần kinh ruột, được tạo thành từ hai lớp mô bao gồm hơn 100 triệu thần kinh từ thực quản đến trực tràng.

Hệ thống thần kinh ruột không thể hình thành suy nghĩ như bộ não bình thường của chúng ta, nhưng nó đóng một vai trò lớn trong việc bệnh nhân đang cảm thấy như thế nào. Những bệnh nhân mắc các bệnh về đường ruột, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích, có nguy cơ cao bị lo âu và trầm cảm.

Nghiên cứu chưa khẳng định được liệu lo lắng và trầm cảm dẫn đến các bệnh đường ruột hay các bệnh đường ruột dẫn đến lo lắng và trầm cảm. Đó là câu chuyện về một con gà và quả trứng. Chỉ biết rằng hai “bộ não” này liên quan mật thiết đến nhau.

Viêm và kích ứng ruột có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng cho những bệnh nhân có vấn đề về đường ruột. “Bộ não thứ hai” có thể gửi tín hiệu đến hệ thống thần kinh trung ương, điều này có thể khiến bệnh nhân cảm thấy tồi tệ. Chu kỳ này sẽ tiếp tục gây hại cho đường tiêu hóa vì não sẽ cảm thấy lo lắng và căng thẳng do đau ruột, điều này sẽ chỉ đẩy nhanh quá trình viêm trong ruột.

Cải thiện sức khỏe đường ruột có thể giúp bệnh nhân giảm các triệu chứng lo lắng và trầm cảm. Có một số phương pháp điều trị hiện tại mà những bệnh nhân đang muốn cải thiện sức khỏe đường ruột của mình có thể sử dụng. Bệnh nhân có thể cải thiện tình trạng lo lắng và trầm cảm, cũng như một số bệnh và tình trạng mãn tính khác.