Tìm hiểu về đột quỵ nguyên nhân và cách phòng ngừa

Đột quỵ là một trong những căn bệnh nguy hiểm thường gặp trong cuộc sống hiện đại với mức độ tử vong cao. Theo thống kê, trên thế giới hằng năm có khoảng 15 triệu người đột quỵ, trong đó Việt Nam có 200.000 ca. Trung bình mỗi 45 giây có 1 người bị đột quỵ và mỗi 3 phút có một người tử vong. Đặc biệt, số liệu thống kê cho thấy mỗi ngày TP.HCM có khoảng 300 bệnh nhân đột quỵ, số người trẻ mắc bệnh tăng nhanh. Hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu các nguy cơ biến chứng có thể xảy ra, bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ còn gọi là tai biến mạch máu não thường xảy ra đột ngột khi nguồn máu cung cấp cho não bị suy giảm, gián đoạn hoặc tắc nghẽn. Lúc này, não bị chết tạm thời do thiếu oxy và dinh dưỡng.

Những nguyên nhân gây nên đột quỵ 

Đột quỵ xảy ra do 2 nguyên nhân chủ yếu là xuất huyết não (mạch máu bị vỡ) và thiếu máu cục bộ (tắc nghẽn động mạch).

Xuất huyết não xảy ra khi mạch máu nằm tại não vỡ ra tràn vào các nhu mô não. Tăng huyết áp làm tai biến mạch máu não khiến các mạch máu não không chịu nổi áp lực đến bị vỡ.

Tắc nghẽn động mạch là tình trạng tích tụ cholesterol (mỡ xấu) trong thành mạch máu. Đây là căn bệnh rất phổ biến về tim mạch, có liên quan đến các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, cholesterol cao

Những ai có nguy cơ bị đột quỵ?

Đột quỵ có thể gặp ở bất kì ai nếu không hiểu biết về nó và phòng ngừa từ sớm, đặc biệt là các đối tượng:

– Thường xuyên hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá trong thời gian dài.

– Lạm dụng các chất kích thích như uống nhiều rượu, sử dụng ma túy.

– Người có chế độ ăn uống không hợp lý, lượng Cholesterol cao.

– Người thừa cân, béo phì, ít vận động tập thể dục.

– Tiền sử cá nhân hoặc gia đình đã từng bị đột quỵ, thiếu máu não thoáng qua hoặc bệnh tim

– Người bị tăng huyết áp

– Người bị các bệnh lý tim mạch như hở van tim, rung tâm nhĩ, nhịp tim không đều, suy tim,…

– Người bị tiểu đường.

– Người bị rối loạn Lipid máu.

– Việc sử dụng thuốc tránh thai hay các liệu pháp điều chỉnh hormone, thay đổi nội tiết tố cũng làm tăng nguy cơ gây bệnh.

Dấu hiệu đột quỵ

Dấu hiệu đột quỵ có thể xảy ra riêng biệt hoặc kết hợp với nhau. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết bệnh:

–  Dấu hiệu dễ nhìn thấy đó là mặt lệch, miệng méo. Điều này là do khi cơn đột quỵ ập đến sẽ gây tổn thương dây thần kinh số 7. Từ đó khuôn mặt người bệnh bị méo, có cảm giác tê cứng nửa bên mặt. Bạn nên kiểm tra bằng cách bảo bệnh nhân cười, lúc này khuôn mặt bị méo có thể rõ hơn. 

– Lời nói của bệnh nhân khi bị đột quỵ có thể bị đớ, nói không rõ chữ, cảm thấy khó nói.

– Tay bỗng nhiên bị yếu và liệt, tê một bên tay tuy vẫn điều khiển được nhưng kém chính xác. Ngoài tay còn có một số dấu hiệu ở chân như nhấc chân không lên, đi rớt dép,….

– Một số triệu chứng khác có thể kể đến như: thị lực giảm sút, hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng không thể đứng vững, bị sảng, hôn mê hay buồn nôn, ói,…

Biến chứng của đột quỵ 

Biến chứng nặng của đột quỵ là tử vong hoặc nếu may mắn sống sót cũng để lại nhiều biến chứng nặng nề đối với người bệnh. Tùy theo thời gian người bị đột quỵ được phát hiện, đưa vào bệnh viện và điều trị mà mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ khác nhau. 

Nếu càng chậm trễ trong việc điều trị cấp cứu thì hệ thần kinh càng bị tổn hại nặng nề, thời gian phục hồi lâu hoặc không thể phục hồi. Thông thường, phải mất ít 30 ngày để người bị tai biến mạch máu não có thể phục hồi. Trong một số trường hợp, biến chứng có thể gây thương tổn vĩnh viễn.

Các biến chứng thường gặp sau khi bị đột quỵ bao gồm:

– Mất ngôn ngữ, nói  ngọng, gặp khó khăn trong giao tiếp

– Bị liệt (1 tay, 1 tay hoặc hết tứ chi)

– Gặp các vấn đề thị giác

– Các vấn đề tâm lý như trầm cảm, rối loạn cảm xúc,…

– Khả năng vận động yếu, khó cử động tay chân

– Trở thành người thực vật..

Cách phòng ngừa đột quỵ

Để phòng ngừa đột quỵ, mỗi người cần chủ động:

– Tầm soát sức khỏe định kỳ, đặc biệt quan tâm đến các chỉ số như huyết áp, mỡ máu, đường máu để kịp thời điều chỉnh ngay.

– Xây dựng duy trì thói quen tốt hằng ngày cho sức khỏe như: hạn chế tối đa hút thuốc lá, uống rượu bia và tốt không nên sử dụng (điều này cần giảm từ từ ở người bị nghiện thuốc lá và rượu bia), vận động thể chất mỗi ngày, cố gắng giảm cân nặng nếu thừa cân, không thức khuya, tắm khuya nhiều,…

– Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả, các loại đậu, chất béo có lợi cho cơ thể, hạn chế ăn đồ nướng, chiên xào, chế biến sẵn.